قهوه عربیکا چیست؟ و مزایا و معایب آن

قهوه عربیکا، یکی از دو نوع مهم و تجاری قهوه در جهان است که بسیاری باور دارند اولین گونه کشت‌شده قهوه در تاریخ است. این قهوه از دانه‌های کوچک و براقی به دست می‌آید که بوی و طعم دلپذیری دارند. در قرن هفتم، این نوع قهوه از طریق دریای سرخ از اتیوپی به یمن و عربستان و مناطق جنوبی‌تر منتقل شد، از این رو به آن عربیکا گفته می‌شود. معروف‌ترین نوع این قهوه اتیوپی است. در کشورهای دیگر مانند کلمبیا، برزیل، جامائیکا، کاستاریکا و غیره نیز کشت می‌شود. سیاری از علاقمندان به قهوه این نوع را بهترین و لذیذترین قهوه در جهان می‌دانند.

قهوه عربیکا چیست؟

معمولا درختان قهوه عربیکا تا ارتفاع ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ متر از سطح دریا رشد میکنند. این درختان به شرایط آب و هوایی بسیار حساس بوده و نسبت به آفات نیز آسیب پذیرند. یکی از دلایل گرانی این دانه‌ها، همین شرایط سخت و حساس رشد درختان قهوه عربیکا است. اولین گزارش مکتوب درباره مصرف قهوه، توسط دانشمندان عرب ثبت شده است. این گزارش حاکی از آن است که قهوه عربیکا در طولانی شدن ساعات کاری به آن‌ها کمک می‌کرده است. نوآوری عرب‌ها در زمینه تهیه قهوه از دم‌کردن قهوه برشته، ابتدا در میان مصریان و ترک‌ها رایج شد. سپس به سراسر جهان پراکنده شد. با وجود تاریخچه جالب، قهوه عربیکا ویژگی‌های بسیاری دارد که شامل تولید، کشت و خواص بی‌نظیر آن می‌شود.

بیشتر بخوانید: تاثیر قهوه بر حافظه

انواع مختلف دانه ‌های قهوه عربیکا

در سطح جهان، دو نوع اصلی از گونه قهوه عربیکا به نام‌های تیپیکا و بوربون شناخته می‌شوند. تعداد زیادی نیز از انواع دیگری از قهوه به دلیل جهش‌های ژنتیکی طبیعی و پیوندهای عمدی میان گیاه، به قهوه  قهوه عربیکا معروف شده‌اند. که عبارتند از:

• تیپیکا (Typica)
• بوربون (Bourbon)
• گیشا (Geisha)
• کاتورا (Caturra)
• ماراگوگیپه (Maragogipe)
• جسیلو (Jesilo)
• هرراز (Hazar)
• رواندا (Rwanda)

هر کدام از این انواع قهوه دارای ویژگی‌های منحصر به فرد خود می باشند که آنها را از یکدیگر متمایز می‌کند. به عنوان مثال، قهوه گیشا (یا همان گشا) یکی از محبوب‌ترین انواع قهوه عربیکا در بین طرفداران قهوه است. این قهوه نه تنها دانه‌هایی با کیفیت بالاتر دارد، بلکه از رایحه‌های دلپذیر گل یاس و هلو نیز برخوردار می باشد و فقط در ارتفاعات بالا رشد می‌کند.

فرآیند کاشت و برداشت و فرآوری قهوه عربیکا

فرآیند تهیه یک دانه قهوه با کیفیت بالا، یک فرآیند پیچیده و نیازمند مراقبت ویژه است. ابتدا، گیلاس‌های قهوه باید در زمان مناسبی که رسیده‌اند، برداشته شوند تا لایه‌های بیرونی آن‌ها را حذف کنیم. سپس، قهوه می‌تواند به دو روش سنتی تحت تأثیر آفتاب یا با استفاده از دستگاه‌های مدرن خشک شود. در مرحله بعد، دانه‌های قهوه با کیفیت بالا از دیگر دانه‌ها جدا شده و به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در پایان، با انجام روش برشته‌سازی یا رُست، دانه قهوه آماده می‌شود تا در بازارهای قهوه به فروش برسد.

قهوه عربیکا نیازمند گرمای خاصی برای رسیدن به طعم و کیفیت مطلوب است. همچنین، دانه‌های قهوه عربیکا نمی‌توانند به صورت دیمی برشته شوند. بلکه باید دانه‌های با اسیدیته بالا که روشن‌تر هستند از دانه‌های تیره و تلخ جدا شوند و سپس بصورت جداگونه برشته شوند تا نتیجه ای مطلوب تر داشته باشند.

ظاهر دانه عربیکا

دانه‌های بیضی شکل عربیکا دارای ظاهری تقریبا صاف و تخت هستند. خط وسط این دانه‌ها دارای کمی انحنا است که با دقت می‌توان آن را از دانه‌های روبوستا تشخیص داد. در مقایسه با دانه‌های روبوستا، دانه‌های قهوه عربیکا بزرگتر و روشن‌تر هستند و اغلب در وسط دانه عربیکا چین وجود دارد. قبل از برشته‌کاری، دانه‌های عربیکا سبز کم‌رنگ هستند و پس از برشته‌کاری به رنگ قهوه‌ای تبدیل می‌شوند.

ویژگی های دانه عربیکا

دانه‌های عربیکا دارای ویژگی‌هایی هستند که آن را از قهوه روبوستا و سایر نژادهای قهوه متمایز می‌کنند. لذا باعث می‌شود قهوه عربیکا برای مصرف روزانه بسیار مورد توجه باشد و محبوبیت ویژه‌ای داشته باشد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن، طعم شیرین، آجیلی و کاراملی است که به بزاق انسان حس شکلاتی می‌دهد. همین ویژگی ها این قوه را نسبت به سایر نژادهای قهوه متفاوت میکند.

میزان کافئین موجود در این دانه‌ها بین  1.2 الی 1.5 است. رایحه قهوه عربیکا بسیار جذاب و متفاوت است و شامل نت‌های گل، میوه‌ای و تند می‌باشد.

بدنه صاف و لطیف دانه‌های عربیکا از نظر ظاهری آن را بسیار متمایز کرده است. در برخی از جعبه‌های لوکس حتی برای بسته‌بندی جواهرات استفاده می‌شود. این دانه‌ها حتی در صنعت عطرسازی نیز برای تغییر مشام بین عطرها به کار می‌رود.

ترشی قهوه عربیکا یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی این نوع قهوه است. طعمی که لذت نوشیدن این قهوه را به شدت افزایش می‌دهد.

قهوه عربیکا برخلاف بسیاری از انواع دیگر قهوه‌ها، دارای تلخی کمتری است. این خصوصیت تلخی کمتر، از جمله ویژگی‌هایی است که قهوه عربیکا را متمایز می‌کند. و آن را برای بسیاری از افراد بهترین گزینه می‌کند، به‌ویژه برای کسانی که از تلخی زیاد در قهوه لذت نمی‌برند.

بیشتر بخوانید: دلیل گذاشتن آب کنار قهوه

کشور های تولید کننده دانه عربیکا

خاستگاه و مناطق اصلی کشت قهوه عربیکا در گذشته از جمله مناطق کوهستانی یمن، جنوب غربی اتیوپی و جنوب شرقی سودان بودند. امروزه عربیکا در بسیاری از کشورهای جهان کشت می‌شود. مهم‌ترین نقاط کشت عربیکا از جمله کشورهای یمن، کاستاریکا، اتیوپی، کنیا، برزیل، کلمبیا و اکوادور، گواتمالا، سوماترا پرو، هُندوراس هستند. دلیل کشت عربیکا در این کشورها آن این است که این کشورها معمولاً دارای ترکیبی خوب از ارتفاع بالا، خاک حاصلخیز، آب و هوای گرمسیری و مناسب هستند. علاوه بر این، با وجود صنعتی شدن بسیاری از مزارع هنوز هم قهوه عربیکا توسط کشاورزان محلی و در مزارع کوچک کشت می‌شود.

مزایا و معایب قهوه عربیکا

مطمئناً تعادل و میانه‌روی در مصرف هر نوع خوراکی یا نوشیدنی بسیار اهمیت دارد. مصرف بیش از حد هر ماده‌ای، از جمله قهوه عربیکا، ممکن است مشکلاتی را برای سلامتی ایجاد کند. بهتر است همیشه به میزان مصرف قهوه و تأثیرات آن بر سلامتی توجه کرد. مصرف به میزان مناسب و در چارچوب توصیه‌های  حفظ سلامتی را رعایت کنیم. اما به طور کل به مزایا و معایب آن اشاره می کنیم.

مزایای قهوه عربیکا

یکی از مزایای قهوه عربیکا این است که :

• دارای طعم بی‌نظیر و ترشی کمتری است
• در مقایسه با دانه‌های روبوستا کمترین مقدار کافئین را دارد.
• به دلیل داشتن مقادیر زیاد آنتی‌اکسیدان، خاصیت ضد سرطان دارد.
• خواص ضد میکروبی داشته و از بروز آلزایمر، پارکینسون و بیماری‌های اختلال حافظه جلوگیری می‌کند.
• پتاسیم بالا از دیگر خواص آن است که برای تقویت ناخن و استخوان‌ها بسیار مفید است.
• به تنظیم متابولیسم بدن کمک می‌کند و می‌تواند در کاهش وزن نیز مؤثر باشد.
• خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش می دهد.
• به دلیل مقادیر کم سدیم و سطح بالای پتاسیم، می‌تواند در کنترل فشار خون نیز مؤثر باشد.
• این نوع قهوه به دلیل داشتن کمترین مقدار کافئین برای شب های آرام و خوابی بهتر می‌تواند مناسب باشد. همینطور موجب کاهش استرس نیز می شود.
• برای افرادی که مشکلات قلبی یا گوارشی دارند، مناسب است.

خرید کنید: قهوه ترکیبی عربیکا

معایب قهوه عربیکا

از معایب آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قیمت بالا به دلیل آسیب پذیری بالا در مقابل آفات و حساس بودن به آب و هوای نامناسب
• داشتن مقادیر بالای قند و چربی نسبت به دانه های روبوستا

کاربرد های قهوه عربیکا

قهوه، یکی از مواد پرکاربرد است که در صنایع مختلف به کار می‌رود. در حوزه صنعت غذایی، به عنوان یک افزودنی معمولاً استفاده می‌شود. به عنوان نمونه در تولید بیسکوییت، شکلات و محصولات دیگر، از قهوه به عنوان یک مکمل برای افزودن طعم استفاده می‌شود. همچنین در تهیه شیرینی، کیک و دسرها نیز به عنوان یک طعم دهنده به کار می‌رود.

در زمینه صنایع کاغذ، قهوه به عنوان یک رنگ‌دهنده طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل ویژگی‌های ضد اکسیدانی که دارد، این رنگ برای جلوگیری از پوسیدگی کاغذ استفاده می‌شود.

در صنایع داروسازی و آرایشی، قهوه به عنوان یک ماده مفید و پرکاربرد شناخته می‌شود. به عنوان مثال، در تقویت رشد مو، کاهش سلولیت و درمان مشکلات پوستی از آن استفاده می‌شود. ترکیبات موجود در قهوه، از جمله کافئیک اسید و کلروژنیک اسید، به عنوان مواد ضد التهابی معروف هستند. این خصوصیات در ساخت محصولاتی مانند کرم‌ها و لوسیون‌های پوستی مورد استفاده می شوند.

تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف متعادل قهوه ممکن است در پیشگیری از برخی بیماری‌های سرطانی مؤثر باشد. این خواص به عنوان یکی از خواص قهوه، می‌توانند در تولید محصولات ضد سرطانی به کار روند. همچنین، قهوه حاوی ترکیباتی مانند پلی‌فنل و فلاوونوئیدها است که می‌توانند پوست را در برابر جذب اشعه UV محافظت کنند. این خصوصیات به عنوان یکی از خواص قهوه، می‌توانند در تولید کرم‌ها و لوسیون‌های ضد آفتاب به کار روند.

بر اساس برخی تحقیقات، استفاده از قهوه به عنوان یک ماسک مو، می‌تواند به کاهش ریزش مو و تقویت رشد آن کمک کند. و بعنوان ضد ریزش مو استفاده شود. همچنین، به دلیل داشتن ترکیباتی مانند کافئیک اسید، ممکن است به کاهش چین و چروک‌های پوست کمک کند . لذت در تولید کرم های ضد چروک و ضد لک استفاده گردد.

جمع بندی

در نهایت، قهوه عربیکا به عنوان یک نوشیدنی جذاب و پیچیده، با طعم ویژه‌ای که نسبت به قهوه روبوستا دارد، مورد توجه بسیاری از علاقمندان به قهوه قرار می‌گیرد. با تشکیل 60% از قهوه‌های مورد درخواست جهان، نشان دهنده این می باشد که قهوه عربیکا از محبوبیت ویژه‌ای برخوردار است.

اگر به دنبال یک قهوه ملس و خوش‌طعم هستید؛ به‌خصوص برای مصرف اسپرسو بدون افزودن شیر و شکر، ارزش آن را دارید که دانه‌های قهوه عربیکا را امتحان کنید. و از خواص ویژه آن بهره ببرید. این قهوه ممکن است هزینه‌ای بیشتر از قهوه روبوستا داشته باشد. اما تجربه‌ای دلپذیر و ممتاز را برای شما به ارمغان می‌آورد. همچنین برای اطلاعات بیشتر از انواع قهوه ها و قیمت ها می توانید به ما مراجعه کنید.